اسپوندیلیت انکیلوزان Ankylosing spondylitis

یک نوع بیماری روماتیسمی مزمن است که عمدتا ستون مهره و مفاصل ساکروایلیاک (مفصل ساکروایلیاک مفصل بین استخوان ساکروم و لگن است) را گرفتار میکند. اسپوندیلیت به معنای التهاب ستون مهره است و انکیلوزان به این معنا است که استخوان ها تمایل دارند به یکدیگر جوش خورده و متصل شوند. اسپوندیلیت انکیلوزان موجب جوش خوردن مهره ها در ستون فقرات میشود.

در بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان لیگامان های اطراف ستون مهره در محل اتصال به مهره ها دچار التهاب میشوند. به زبان دیگر منشا بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان التهاب این لیگامان ها و رباط ها است. این التهاب موجب تحریک سلول های استخوان ساز شده و در داخل لیگامان ها استخوان ساخته شده و بعد از مدتی لیگامان ها تبدیل به استخوان میشوند.
بتدریج این استخوان ها بزرگتر شده و چون خود لیگامان ها از اطراف به مهره های مجاور متصل هستند، استخوان های ایجاد شده در درون رباط ها همچون یک پل بین مهره های مجاور اتصال برقرار کرده و مهره ها را بهم وصل میکنند. بعد از مدتی مهره های ستون مهره به هم متصل شده و حرکت بین آنها از بین میرود. همین اتفاق در مفاصل ساکروایلیاک هم میفتد و موجب میشود مفاصل ساکروایلیاک بهم جوش بخورند. ( مفصل ساکروایلیاک بین استخوان ساکروم و استخوان ایلیوم قرار گرفته و در پشت حلقه لگن قرار دارد).
پس محل اصلی فعالیت بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان ستون مهره و مفاصل ساکروایلیاک است. البته بعضی دیگر از مفاصل بدن هم میتوانند در روند این بیماری درگیر شوند که مهم ترین آنها مفصل ران است.
بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان معمولا در سنین 35-15 سالگی شروع شده و در مردان 5-3 برابر شایعتر از زنان است.
علت اصلی اسپوندیلیت انکیلوزان به درستی شناخته شده نیست ولی در بروز آن زمینه ژنتیکی دارد. 90 درصد این بیماران مبتلا ژنی به نام HLA-B27 را دارند در حالیکه این ژن فقط در 10 درصد افراد سالم دیده میشود.
از وجود این ژن در بدن فرد به عنوان یکی از علائم آزمایشگاهی بیماری استفاده میشود. البته وجود این ژن در بدن یک فرد همیشه نشانه بیمار بودن او نیست. بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان معمولا یک بیماری پیشرونده است.

مهمترین علائم:
* کمردرد : کمردرد مهمترین علامت اسپوندیلیت انکیلوزان است. درد ابتدا در پایین کمر احساس میشود و در اوایل خفیف است ولی بتدریج در عرض چند ماه شدید میشود.
* خشکی کمر
* کیفوز
* اختلال تنفس
* درگیری دیگر مفاصل بدن : در 40 درصد بیماران
* التهاب تاندون و لیگامان ها : شایعترین محل :تاندون آشیل
* التهاب چشم : در30 درصد افراد
* علائم عمومی: خستگی کاهش وزن کم خونی تب خفیف
* بیماری های دیگر: علائم اسپوندیلیت انکیلوزان ممکن است در بیماری های التهابی روده ( بیماری کرون و بیماری کولیت اولسرو) و پسوریازیس هم دیده شوند.
* مشکلات قلبی عروقی:نارسایی دریچه آئورت و اختلالات ریتم قلب