مردي 57 ساله توسط پزشک خانواده‌اش به علت دردي در ران چپ که 6 ماه ادامه داشت، براي بررسي به درمانگاه ستون فقرات ارجاع شد. تنها نکته بارز در شرح حال بيمار، کمردردي با شروع خودبه‌خودي بلافاصله پس از خم شدن ناگهاني 6 ماه قبل بود که 3-2 روز پس از آن بيمار درد شديد ساق پا، پارستزي و ضعف مچ پا را مطابق با يک راديکولوپاتي L5 پيدا کرده بود. درد اوليه ساق پاي بيمار به اندازه‌اي شديد بود که علي‌رغم دريافت مخدر خوراکي با دوز بالا وي براي مدت کوتاهي جهت حرکت به ويلچر نياز داشت. يک MRI که با فاصله کوتاهي پس ازشروع درد انجام شد، فتق بزرگ پاراسنترال ديسک را در سمت چپ و در سطح فضاي L5-L4 نشان داد که اثر فشاري روي ريشه عصبي L5 داشت و با علايم بيمار مطابقت داشت (شکل1،A).وقتي بيمار منتظر ارجاع به درمانگاه ستون فقرات بود، تعديل فعاليت‌ها، فيزيوتراپي و يک دوره مخدر خوراکي با قطع تدريجي براي وي تجويز شد.

در زمان ارزيابي در درمانگاه ما 6 ماه پس از شروع علايم، بيمار ديگر درد ساق پا يا يافته‌اي در معاينه فيزيکي دال بر وجود فشار روي ريشه عصبي نداشت. ميزان ضعف باقي‌مانده‌ي اکستانسور شست پا و عضلات دورسي‌فلکسور مچ پاي بيمار در حد 4 از 5 بود. در اين زمان،بررسي با MRI دوم بهبود قابل‌ملاحظه فتق ديسک L5-L4 را نشان داد(شکل1،B).

سياتالژي (درد سياتيک) ناشي از فتق ديسک بين مهره‌اي کمر شايع است و شيوع تخميني در حدود 5 در جمعيت عمومي بزرگسالان دارد. مطالعات آينده‌نگر متعددي بهبود عالي درد سياتيک حاد با درمان غيرجراحي شامل تحرک داشتن ، داروهاي ضد التهابي غيراستروييدي و درمان‌هاي فيزيکي را بدون ايجاد نقص نورولوژيک پيشرونده بارز، درد راديکولر غيرقابل کنترل يا اختلال اسفنکتري، گزارش کرده‌اند. برطرف شدن خود‌به‌خودي فتق ديسک بين مهره‌اي به خوبي شناخته شده، اما مکانيسم دقيق اين فرآيند هنوز ناشناخته باقي مانده است. مکانيسم‌هاي مطرح‌شده عبارتند از: بازگشت (رتراکسيون) مکانيکي هسته ديسک بيرون‌زده، دهيدراتاسيون تدريجي و چروک‌خوردگي ديسک، يا دژنراسيون آنزيمي مواد تشکيل‌دهنده ديسک بيرون‌زده.صرف نظر ازاين موارد، بهبود درد سياتيک حاد در بيش از 50 بيماراني که درمان غيرجراحي دريافت مي‌کنند مورد انتظار است؛ که اين مساله از کاربرد درمان غيرجراحي در اکثر بيماران حمايت مي‌کند.

منبع: نشریه نوین پزشکی شماره ۵۳۱، دکتر آزاد توکلی